Anders

 Anders

Het is lange tijd geleden
dat ik je zag
en ik je lach
in mijn kamer hoorde,
op mijn trap vermoedde.

Je gezicht is zo anders,
je lacht ook anders,
alleen details bleven als vroeger - meer niet.

Hé, zeg me hoe is het je vergaan,
waar is Belle gebleven (hier: een blaffende hond, zacht),
ik wil het horen.
Waarom ben je veranderd,
hoe komt het dat je zo anders lacht.

Het is zo lang geleden.
Wij beiden veranderden zoveel.

Hé, luister eens,
kom echt eens bij me zitten,
niemand anders hoeft het te horen.
Vertel het me,
ik wil het weten.

De foto's

 De foto's

we namen foto's
in de hoop dat kind altijd
bij ons te houden

we deelden alles
en wilden vastleggen
hoe we beminden

we bewaarden dit
lijdzaam nadat het opstond
en ons achterliet

Uit fietsen

 Uit fietsen

Wij zouden fietsen
maar de buurvrouw
belde aan in tranen,
niet echt te verstaan
en ik bood aan
haar te rijden

naar het woonzorgcomplex
naast het winkelcentrum,
het hospice,
die ochtend rond half elf
voor het afscheid
van haar man, denkelijk.

Op het parkeerterrein
durfde zij niet uit de auto
en ik moest maar gaan kijken
hoe hij erbij lag.
Ik liep door gangen
en was net op tijd
om te laat te zijn.
Zijn laatste adem

zuchtte uit zijn
rokerslongen.
Later die middag
gingen we alsnog
op weg.

Paraaf

 

Paraaf

 Ik denk,
wat zie ik nou,
daar onderaan,
heeft iemand
zonder overleg
of kennisgeving,
achter mijn rug,
dit contract getekend?

Maar het was
niet rechtsgeldig:
het bleek
een gekopieerde,
platgeslagen
spin.

Te weinig vrouwen

Te weinig vrouwen

Er zijn altijd te weinig vrouwen, zoveel
is duidelijk, heb ik wel geleerd.
Van vrouwen.

En uren tussen zonsopgangen en
onverwachte nachten.

Af en toe vliegt er een reddingshelikoper over,
maar de beesten hebben nog steeds
honger. De nieuwslezer stokte. Insjallah.

Een heftige periode voor iedereen.
Huiswerk nodig? Kom maar.
Wel op tijd de gelblaster reinigen en herladen.

Beursgenoteerde winstgevende bedrijven die
de dood faciliteren rijden stapvoets
door de straten om niets te missen.
Vandaag is het een rustige dag, morgen

wordt alles anders.
Heel anders. Zo hoort het.
Morgen zal ik een stuk minder
zijn.

Over de graven

Over de graven

Op de meurende puinhopen
van deze treurende stad
janken jakhalzen
en reiken rookpluimen
van vervlogen inslagen
tot in de wolken.

Er zijn minder inwoners
dan leefbaar
en niemand is thuis.
Alleen doelloze soldaten
en zij herhalen beschietingen
en bezettingen.

Straat na straat
valt of staat
met de willekeur
van de bevelhebbers
en het toeval
van wederzijdse treffers
en landmijnen.

Graspollen en mossen
overwoekeren
onvoltooide graven.
Scherven, gruis
en botten kraken
onder laarzen
en rupsbanden.

Een opkomend geslacht profeten
zal schuilkelders bevolken
tot het luchtalarm pauzeert.
Ongewapend
waagt niemand zich
op de dodenakkers.

[Dodenherdenking 2024]

Kritiek

 Kritiek

Hij zat op een vlonder,
zo heet zo'n ding.
Niet zo bijzonder
en ik dacht, want zo ben ik,
'Wat rijmt op vlonder:
daaronder gedonder geen wonder?'
en zo. Emma riep en ik keek weg
en weer terug
en de vlonder was leeg.

De volgende dag stond er
zo'n lokaal bericht op de dorpssite,
dat een onbekende
drenkeling was gevonder,
gevonden daar waar Emma en ik
toen zaten, met hem
en zonden. Zonder.

Zeker twintig zomers geleden nu,
Emma is nu blonder en ronder
en we leven gezonder.
Wat is het nut van herinneren,
wat moet ik met zelfkritiek?
Waar valt dit onder? Hou op.

Alles wat kan

Alles wat kan

Slechte wifi in deze biotoop,
waarom bij gods wil.
De lockdown is te omzeilen,
hoor ik, te kort.

Niet alles wat kan moet vandaag.
Soms voldoet een stil
afscheid, een strak volgehouden
zwijgen tot buiten de bebouwde kom.

“Stel je voor dat die
opgeroepen soldaten
niet komen maar gewoon
thuisblijven”, zei ze,
toe dat nog kon. “Doe het.”

Er was een melding,
in het wijkgebouw meen ik.
Zoek onderdak.
Ze geloven nog in een missie,
hun zelfvertrouwen, de overuren
en het licht is hier ook

anders.

De gelukzoeker

De gelukzoeker

Ik had vogels,
maar tijdens
de beschietingen
zijn ze gevlucht
en ze zijn nog niet terug,
zoveel is helder.

Hier
hebben mensen geen naam
maar een volgnummer
en modder
in kleren en haren,
en kinderen
omdat ze moeten.

Het prikkeldraad
hield niet op
en ik weet alles nog,
hier ergens in me
waar ik nooit meer kom,
een kelder.

Nog elke dag
verwacht ik de vogels terug.
En de aarde
onder mijn voeten.

You never know

 You never know

He doesn't dare
to let go
of his grandchild
because suppose
that it fledges
and does not return.

Ingrown fears
overflow
into the young child
though it is wordless
and so she will remember
grandfather

and keep watch
for the unpredictable
that he feared.

Je weet het nooit

Je weet het nooit

Hij durft
zijn kleinkind
niet los te laten,
want stel
dat het uitvliegt
en niet terugkeert.

Ingegroeide angsten
stromen over
in het jonge kind
al is het woordeloos
en zo zal zij zich
opa herinneren

en blijven waken
voor het onvoorspelbare
dat hij vreesde.

Vogeltrek

Vogeltrek

(10 jaar na de MH17 aanslag)

Stramme protocollen,
zetten in een schaakspel,
rechtlijnige condensatie
op kriskras groene schermen.
Is het een ontspoord geheugen
in satellietbeelden met commentaar
van een beveiligde verslaggever
ver achter de linies? Nee,
hun nabestaanden vergeten niets,

kunnen dat herinneren
en beschrijven niet meer stoppen,
net zo min als kraanvogels
hun vlucht kunnen onderbreken
zonder te vallen,
alsof er niets gebeurd is,
politiek correct verzwegen,
in leugenketens afgemeten,

doorzeefd, onleesbaar,
voorgoed verkreukelde origami.
Ga op in rook stoom damp,
gifzwam van de haat,
sla neer in reportages
en hoorzittingen, als
verkoold manna in ons geweten.

Zingen is belangrijk

Zingen is belangrijk

Mijn wil, mocht die al paraat staan,
heeft bar weinig invloed op mijn daden, dat is zo.
Zand in de sandalen, zweetoksels.

Laat alle kansen liggen vandaag en ontvouw
een totaal lege plattegrond, vol pleinen,
doorgaande vluchtwegen en ik vrees het ergste.
(‘Zingen is belangrijk in onze cultuur’, zei hij.)

Postelein in porselein, toe maar, deo volente,
het kan niet op en zij ontvangt je.
(Gastvrij zingt zij.)

Het kan wél op, te weinig vaste slaap,
om maar wat te noemen. Schrijf op:
ontwijk voetgangers en ga op tijd even zitten.
(Blijf vooral zingen. Kan ook zonder geluid.)

Met de poten in het bluswater,
komaan. Die zang, dat is wat
u god noemt, toch? De tenten lopen vol
en er is wijn en brood. Zing, je kunt niet

anders.

De wolk

De wolk

Onderweg begint het regenen
en meteen word ik
een weide, gras en bloemen
en een aantal paarden
dat wacht
aan de omheining.

Een mistige avond valt
en ik ben niet droevig
of nostalgisch
naar wat nooit zal terugkomen.

Ik word een wolk
en verwaai
weer.

De slaap voorbij

De slaap voorbij

Vannacht was weer zo'n nacht
dat ik dacht aan de dood,
of de dood aan mij, kan ook.
Dan verzin ik gesprekken
met denkbeeldige vreemden,
eerder overledenen, of alleen gezichten

en dat helpt niet.
Het is eerder of ik een reis voorbereid
en uitstippel, waar te parkeren,
hoeveel het kost met de trein of de auto.

Pas als ik me voorstel
dat ik ga en hoe
mijn lief en kinderen
daarmee omgaan
komen de zorgen en emoties.

Wat moet ik nog regelen,
het huis, wat laat ik na
en dan pas kan ik weer slapen
en ontwaken, dan pas
is het weer voor mij
voorbij.

De kinderen

De kinderen

Ik liet mijn kinderen na
aan de gaarkeuken achter de hangars,
bevrijdde bomen van mensen
en begon een nieuw vaderland
waar niemand me kende
en een onverwachte naam
ter plaatse werd verzonnen.

Nog hoor ik kinderen zingen
achter de bombardementen
en hun stemmen zoeken elkaar
en mij, hier op dit kantoor
in de wachtrij voor registratie
waar ik bomen verzin om nooit meer
te hoeven schuilen.

'Droom van mij'
zingen ze.

Afhankelijk

Afhankelijk

Onafhankelijk onderzoek
wijst uit dat hier
alles van alles afhangt
als klimop.

Ook een fietstocht
naar de boomgaard
daar in het dorp
komt niet spontaan

en eindigt in
de natuurwinkel
hier op het industrieterrein.

Het hoge water
is een tegenvaller.
Een trein passeert,
dat is wat treinen doen,
een viaduct dendert
boven het snelverkeer.

Er is geen plaats meer
voor ruimte.

Een dichter, niet nuchter

Een dichter, niet nuchter

1

Je hand vindt de mijne,
ik vouw vingers om de jouwe,
voel de vleugels
en verstoor
die vlinder niet.

Je wimpers strelen
wat je ogen zien.
Dit is alles,
en alles is voldoende.
Geen uitleg verstoort
de waterspiegel.

De rede ontvleesd, het hart gevild,
het denken ontbloot,
een thuiswedstrijd
met alleen winnaars.

Dit kan niet dichter.


2

Hoe kon ik nuchter blijven
terwijl zij me glas na glas
de wijn van haar lach schonk,
ik dronk, en bleef drinken?

Hoe kon ik afstand houden
toen ik haar telkens opnieuw
in mijn hart vond, ongekend?

Ik herinner me haar ogen,
het landschap wat ik daar zag.
Waar ik nu ben herken ik niet.
Dezelfde zon komt dagelijks op,
maar mijn ontwaken
blijft vreemd en telt niet.

Hoe kon ik zo blind blijven
in dit licht? Niets beweegt
zonder pijn.
Zowel aarde als zon bewegen
en ik, dichter, sta stil,
te nuchter.

De sering

De sering

Ik moet
het teken gemist hebben.
Misschien was ik plassen,
of werd gebeld aan de voordeur.
Toch is het niet gering.

Deze morgen
reed ik de groencontainer
naar de oever van de straat
en ik weet zeker
dat de seringbloemen
nog sloten.

Deze avond,
op een teken van binnenuit,
staan ze allemaal wolkenwit
open en bloot in bloei,
zolang het duurt.
Ze zullen niet tegelijkertijd
verdorren, verwelken, sterven,
dat weet ik.

Dat weet de struik niet,
die weet niets.
De bloemengeur bedwelmt,
vult de tuin waar ik wacht
op niets bijzonders.
De sering bloeit uit alle macht.

In mijn verbeelding
is elke sering uniek,
niet voor herhaling vatbaar.
Begin en einde zijn illusies
die ik mezelf voorspiegel,
en niemand kan beloven.

De merel van deze jaargang
improviseert solo’s
bovenin de sering.
De geur van gouden afrikaantjes
en purperen lavendel
verjaagt muggen.

Tot een regendruppel
van de bladeren
in de vijver druipt
is hij vervuld
van de waan en dronkenschap
van leven en dood.

Een bries steekt op
en wiegende twijgen
van de sering
wissen de hemel.

Aan flarden

Aan flarden

“Ik zal je een kalmerend middel geven.
Daar woont geen levende ziel meer, vriend.”
Met etenstijd was ik nog steeds in
de ban van die berichtgeving, en
opgewonden.

Er kwamen meldingen binnen,
en op dat moment, toen er vrede was,
was niets volkomen uitgeroeid
in mijn beleving. De beschietingen
hielden aan. Alles kon nog.

“Je kunt dit nu wel allemaal zeggen,
maar ik weet wie de schuldige is!
De mensen zeggen wel eens:
woorden zeggen zo weinig,
maar let op,
als het zoiets is kan het ons niet schelen!”

Wij moesten toen vroeg opstaan.
De eetzaal had veel weg
van een gekkenhuis.
Wij ervoeren een lichte beving
en verwaaide motregen viel.
Het einde begon toch.

Morgen vleugels

Morgen vleugels

Er is geen horizon. Wel een vluchtige
mogelijkheid, stilzwijgend, gewetenloos,
zonder belangstelling voor wie
je denkt te zijn. Meer niet, soldaat.
Betaal de overtocht en laat je bedriegen.

Je wapens nutteloos zodra je nadenkt.
Vreemd hoe je in dit bestemmingsland
zovelen denkt te herkennen,
alsof herinneringen je volgen
en tot die gezichten incarneren.

Geen herhaalde ontsnapping, eerder een
voortgezette reis, op verre muziek
die je hoort, een vluchtige windvlaag
onder je veren.

Als je morgen zou ontwaken
met vleugels, zou je dan weten
hoe te vliegen?

Tegen het einde

Tegen het einde

"De volgende tegenligger
zal het einde brengen,
dan zijn onze zorgen
voorbij,
helemaal voorbij."

Ik keek even naar hem
en meteen weer voor me,
naar de weg
en de ruitenwissers.
Vader keek niet naar mij.

Een Volkswagen,
een Opel, een Citroënbus,
een Chevrolet, meende ik.
Het einde
bleef komen en komen.

En nu, hoor mij,
voor hem en voor mij
is het voorbij.

Met de Glock mee

Met de Glock mee

Dus je bezoekt
een besloten feest
en neemt een Glock mee.

Je neemt haat mee,
je neemt eerwraak mee
en het kan niet stoppen.

Na het ontwaken
zag je hetzelfde kille meer
als in je droom
en het was even diep,
een onuitwisbaar verhaal.

Dan stremt de stilte
als een wolk
waarin je bevriest
en je adem doseert
en dan,
met de klok mee,

neem je de dood mee,
neem je je einde mee
en ga je ervoor,
je gaat te ver
en neemt je
geladen
9 mm parabellum
Glock 17 Gen4
17 patronen
semiautomatische
Glock mee

en kunt niet terug.

De hamer

De hamer

De combinatie van reuma
en medicinale doordrukstrips
bleek niet te overwinnen,
een sluitpost in de kamer
waarin zij verdoofd op hulp wachtte.

'Ze moet het wél willen',
gilde de gezichtsloze
gezinszorg vanaf de zijlijn
van de zorgstichting
die door haar oudste dochter
was gestuurd.

Met een lepel als hamer
ging het wel.
Beetje slordig op tafel,
maar er was alle tijd
om het schoon te blazen.
Alle, alle tijd.

De brug terug

De brug terug

Deze brug
wil ik de naam geven
van de regenboog
van gistermiddag.
Je weet het vast nog,
je stond naast me,
nog eerder vergeet
de vlinder de rups.

Doe wat ik zeg,
niet wat ik doe:
een breinaald,
intraveneus, kom nou.
Het nodige,
meer niet,
het verbaast me
nog dagelijks,
maar dat vermindert.

Ik reis verder
en haast me.
Het was jouw keuze.
Ik maak mezelf niet wijs
dat ik een boom begrijp,
laat staan een mens,
of dat je me nooit
zal vergeten.
Dat zal je wel.

Er is geen brug terug.

Het vonnis

Het vonnis

Haar stem, kalm,
volleerd beheerst,
geeft door
wat haar is geleerd,
een religie.

Elk individu
lost op in een menigte,
rook in mist,
ontvreemd, vervreemd.

Een wachtkamer
rumoerig als een kroeg,
een administratie
die het te druk heeft
om cliënten te helpen.

De procedures lopen,
routine neemt over
en verteert,
productie, omzet.
Het verdienmodel regeert.

Ze kijkt door me heen
naar de muur achter mij
en het vonnis
snijdt me af
net boven de vloer,
negeert.

Ik zie in haar ogen
de achterwand van een schedel.
Haar stem sommeert
de volgende aan haar altaar.

De cirkel

De cirkel

Kom vandaag bijeen en
stel je op in een cirkel
waar we elkaars ogen zoeken.

In de leegte in ons midden
ontbreken woorden
en falen handen.

Jij die altijd klaarstond
en voor ons vocht
aan een voortdurend front,

spades en houwelen
en onze tranen wrikken
de aarde niet open, nee,

vraag om de regie
van een bloem, ja van alles
in de natuur.

Wolken zullen je opnemen
in hun midden en over
de hemel verstrooien.

Niemand zoekt dit vaarwel.
Je hebt nu de rust bereikt
waarin we elkaar vinden.